Bijna elke moeder heeft het wel eens gezegd tegen haar kinderen: “Vergeet je jas niet mee te nemen of je wordt verkouden!” Een wijd verspreid volksgeloof, maar is het dan ook waar? Lees vooral verder om te weten te komen wat wel en geen rechtstreekse oorzaken zijn van typische winterkwaaltjes en hoe je je gezondheid en weerstand flink op peil kunt houden om de winter aangenaam en sterk door te komen.
De effecten van de winter op ons lijf
Meer en meer blijkt dat er niet veel wetenschappelijke waarheid zit achter (groot)moeders' eeuwige leuze: koude temperaturen veroorzaken geen extra gevoeligheid voor infecties. Dit lijkt in eerste instantie raar, want de winters is thans het verkoudheid- en griepseizoen bij uitstek. Dat moet toch met onaangename, koude temperaturen te maken hebben? Wel, misschien net niet. Hoogstwaarschijnlijk vinden de ziektekiemen lustig en gemakkelijk hun plaats in ons lijf omdat we meer binnen blijven, in relatief kleine en afgesloten ruimtes, met andere mensen die hun ziektekiemen kunnen doorgeven. Griepvirussen op zich overleven wel degelijk langer als het koud en minder vochtig is, maar het koude weer is dus geen rechtstreekse oorzaak van onze typische winterziektes. Het is veeleer onze reactie op het koude weer dat de ziekteverspreiding in de hand werkt.
De koude is dus niet de rechtstreekse oorzaak van de vervelende griepen en snotneuzen, maar dat wil niet zeggen dat de koude totaal geen effect heeft op ons heeft. Meestal past ons lichaam zich vrij goed aan aan koude temperaturen, maar langdurige en hevige koude kan wel degelijk een impact hebben op ons immuunsysteem. Samen met dit effect van de koude, brengt de winter ook een gebrek aan zonlicht met zich mee. De zon staat lager aan de hemel en de dag worden aanzienlijk korter. Deze seizoensfenomenen vertalen zich erg vaak in een serieus vitamine D tekort en dat is niet bevorderlijk voor de lichamelijke gezondheid. Vitamine D brengt allerlei gezondheidsvoordelen met zich mee en een daling hiervan kan zich lijfelijk laten gelden.
Gezond blijven tijdens de winter
Gezond blijven staat waarschijnlijk altijd bovenaan je lijstje en ook dit jaar wil je wellicht de winter gezond overbruggen. Hier en daar horen we reeds echo’s dat men een zwaar griepseizoen verwacht en je vraagt je misschien af of je speciale supplementen moet nemen om je immuunsysteem te boosten of ander specifieke producten nodig hebt om niet ziek te worden. Gelukkig is het eigenlijk allemaal vrij simpel. Lees verder om te ontdekken welke eenvoudige zaken je kan ondernemen om jezelf en je naasten gezond te houden.
Wees alert voor virusoverdracht
Vanzelfsprekend is dit makkelijker gezegd dan gedaan, maar beperk je contacten met mensen die griep en/of zware verkoudheden hebben. Dit is de belangrijkste manier om de overdracht van microben te beperken. Sla natuurlijk niet door naar de andere kant: in gesprek gaan met iemand die verkouden is zal er niet voor zorgen dat je dadelijk ziek wordt. Het zoeken van een goede balans is dan ook de boodschap.
Maak je handen schoon
Het beoefenen van een goede handhygiëne is niet chic, niet nieuw of geen hype, en zeker niet pas bedacht tijdens de coronacrisis. Het is een oeroud advies dat ook onze grootouders al meekregen. Los daarvan: het werkt! Het kan immers voorkomen dat je ziektekiemen van een besmet oppervlak naar je ogen, neus of mond overbrengt. Vergeet niet om je handen nauwgezet proper te maken met zeep en vergeet je nagels en polsen niet. Als je geen zeep kan gebruiken, kan je een alcoholische gel op waterbasis gebruiken.
Laat je vaccineren
Vaccinaties zijn er niet alleen voor kinderen, dat is tijdens de coronapandemie wel gebleken. Hoewel Covid-19 de laatste tijd het nieuws overheerst, vergeet je best de traditionele bedreigingen zoals een griep niet. Als je kwetsbaar bent, is een griepprik zeker aanbevolen. Ook kan je denken aan je pneumokokkenvaccin om je te beschermen tegen een type longontsteking dat geen link heeft met Covid-19.
Zorg voor frisse lucht
Zelfs als het buiten koud is, is het belangrijk om niet altijd binnen te blijven. Microben gedijen beter binnen in huizen, kantoren en gebouwen, want door buitenlucht worden de virussen verdund. Zorg er dus voor dat je regelmatig, waar mogelijk, de frisse lucht in gaat voor een wandeling. Denk er ook aan je woning regelmatig te verluchten. Dit wordt vaak over het hoofd gezien omdat we de kou buiten willen houden en het lekker warm binnen willen maken, maar… elke dag regelmatig je woning (en in het bijzonder je slaapkamer) verluchten zorgt ervoor dat je heel wat minder kans hebt om besmet te worden met ziektekiemen die binnenshuis blijven rondzweven.
Vermijd alcoholgebruik
Een klassieke grootmoederremedie tegen keelpijn, verkoudheid en ander winters gesukkel zou een warme grog met een goede scheut alcohol zijn. Niets is echter minder waar. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zal dit (weliswaar lekker) drankje je niet helpen genezen… wellicht zal het zelfs eerder je immuunsysteem verzwakken. Je kiest beter voor een thee infusie met honing, citroen en gember.
Zorg voor een gezonde en evenwichtige voeding
Ook in de winter is het belangrijk om gezond te eten. Je hebt het wellicht al ergens gehoord: voldoende vezels binnen krijgen en voldoende antioxidanten opnemen is belangrijk. Het is dan ook zaak om veel groente, fruit en volkoren granen op het menu te zetten. Een ander belangrijk punt is wat je best van je winkellijst schrapt: alle geraffineerde suikers, alcohol of geraffineerde meelsoorten. Iets wat in de winter ook vaak vergeten wordt is het feit dat we voldoende moeten drinken om ons te hydrateren. Koude temperaturen zorgen ervoor dat we snel de toevlucht nemen tot heel wat koffie en thee. Maar laat ons het ouderwetse water niet vergeten! Water helpt om zuurstof naar je lichaamscellen te transporteren en zorgt er tegelijk voor dat we gifstoffen elimineren wat ons immuunsysteem alleen maar ten goede kan komen.
Bouw voldoende rust in
Een gezond slaappatroon is zeer belangrijk om je immuniteit op peil te houden, maar er is meer. Het gaat niet alleen om het feit dat je voldoende uren nachtrust hebt, ook rust in je hoofd is belangrijk. Het vermijden van stress en spanning komt je immuunsysteem ten goede.
Bewegen is een must
Het hoeft wellicht geen betoog meer en je zal het al tot treurens toe gehoord hebben (en blijven horen): beweging is heel belangrijk voor onze weerstand. Omarm het! Ook in de winter blijft dit zo. Nochtans dan dienen we onszelf een extra duwtje in de rug te geven, want het is immers toch veel fijner lekker warm in de zetel voor de televisie te liggen dan de kou te trotseren voor te bewegen. Jawel, de drempel ligt misschien wat hoger dan in de andere seizoenen van het jaar, maar het goed gevoel na een fikse wandeling, een work-out of een sessie padel is ook in de winter niet te versmaden. Gun het jezelf!
Geniet van gezelschap
Sociaal contact is ook in de winter super belangrijk. Doordat het buiten koud is en het vroeg donker is, is kans op negatieve stemmingen wat groter. Eenzaamheid kan dit nog versterken, vandaar het fundamentele belang van gezelschap: maak samen een fikse wandeling, speel een potje kaart, geniet samen van een lekkere tas soep op een terras… allemaal dingen die je een beter gevoel geven en daardoor ook je stressniveau naar beneden haalt. Dit heeft dan weer een effect op je immuunsysteem.
Met een lach, of met tegengoesting: fit de winter door!
De winter is een tijd van tegenstellingen. Voor sommige mensen de mooiste tijd van het jaar met de sneeuw, de feestdagen… anderen kunnen niet wachten tot de winter voorbij is en kruipen gedurende de feestdagen liefst zo diep mogelijk onder de dekens. Ongeacht wat voor je van toepassing is, bovenstaande tips zijn een handreiking om de winter fit en gezond door te komen.
